Γεωμορφολογία

Βορειοδυτικά του Ολύμπου υψώνονται τα Πιέρια όρη, με ψηλότερη κορυφή τους το Φλάμπουρο (2193 μ.). Άλλες κορυφές πάνω από τα 2000 μ. είναι η Τούρλα (2104 μ.), η Αβδέλλα (2049 μ.) και ο Αρβανίτης (2023 μ.). Η οροσειρά των Πιερίων, συνολικής έκτασης περίπου 750.000 στρ., έχει διεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ κι έχει στα ανατολικά της την πεδιάδα της Κατερίνης, στα βόρεια και δυτικά φτάνει ως τον ποταμό Αλιάκμονα και στα νότια τον Τίταρο, με τον οποίο τους χωρίζει η κοιλάδα της Φτέρης. Μοιράζονται μεταξύ τους το βουνό αυτό τρεις όμοροι νομοί (ο Ν.Κοζάνης έχει το 17%, ο Ν.Πιερίας το 39% και ο Ν.Ημαθίας το 35% της έκτασής τους).

Αν και είναι ψηλό βουνό για τα ελληνικά δεδομένα, αυτό που το διακρίνει δεν είναι το ύψος του, αλλά η αρμονική, ήρεμη, δασωμένη μορφή του. Ισως λόγω της γειτνίασής του με τον εντυπωσιακά ψηλό κι απόκρημνο Ολυμπο, ίσως λόγω του σημαντικού μήκους της κορυφογραμής του, που δεν παρουσιάζει μεγάλες υψομετρικές διαβαθμίσεις. Η μορφολογία, πάντως, της περιοχής παρουσιάζει έντονο ανάγλυφο, με βαθιές στενές κοιλάδες και ρεματιές και με ομαλά συνήθως κατερχόμενες πλαγιές. Στις κατώτερες θέσεις επικρατούν λοφώδεις σχηματισμοί με βαθιές χαράδρες και απότομα πρανή, αλλά μεταξύ των ρεμάτων σχηματίζονται ομαλές, αποστρογγυλωμένες ράχες, οι οποίες κατά το πλείστον καλλιεργούνται. Οι βόρειες πλαγιές, με μικρή κλίση και πλούσια δασική βλάστηση, έχουν έδαφος βαθύ και πλούσιο, σε αντίθεση με τις Ν-ΝΔ πλαγιές, που έχουν έντονη κλίση και έδαφος αβαθές και φτωχό. Γενικά το έδαφος του βουνού συγκρατεί πολλή υγρασία και είναι κατάλληλο για να αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει η δασική βλάστηση.

Υδάτινοι πόροι

Τα Πιέρια είναι ένα βουνό με πολύ μεγάλο υδάτινο πλούτο. Δεκάδες πηγές και ρέματα τροφοδούν τόσο την πεδιάδα της Κατερίνης στα ΝΑ, όσο και την λεκάνη του Αλιάκμονα στα ΒΔ. Συχνά κάποιοι χείμαροι γίνονται βίαιοι και καταστροφικοί, αλλά η γενική εικόνα είναι αυτή μιας ειδυλλιακά πλούσιας σε νερά περιοχής. Πράγμα που συνέδεσε το όνομά τους με τον μύθο των Μουσών.

Χλωρίδα & Πανίδα

Ο ορεινός όγκος των Πιερίων καλύπτεται από εκτεταμένα παραγωγικά δάση οξιάς, δρυός, μαύρης και δασικής πεύκης, καστανιάς και από νησίδες ελάτης και μικτά δάση πλατυφύλλων-κωνοφόρων. Τα δάση στα Πιέρια καταλαμβάνουν περίπου 390.000 στρ., το 53% της όλης έκτασής τους. Ενώ στις κορυφές τους συναντάμε κάποια ψευδαλπικά λιβάδια. Γενικά τα Πιέρια έχουν μια πολύ πλούσια χλωρίδα, αλλά δεν είναι πολύ μελετημένη και καταγεγραμμένη.

Το κλίμα της περιοχής, η ποικιλία των οικοσυστημάτων και της βλάστησης και η ύπαρξη νερού σε πολλά σημεία και το καλοκαίρι, συμβάλλουν στον μεγάλο αριθμό ειδών πανίδας. Ο συνδυασμός της ζώνης της δρυός, με την μεγάλη ποικιλία δένδρων και πλατύφυλλων θάμνων, εξασφαλίζουν άφθονη τροφή και στέγη στον ζωϊκό κόσμο της περιοχής κατά τους χειμερινούς μήνες, ενώ τα δάση της οξιάς, της πεύκης και οι θερινοί βοσκότοποι εξασφαλίζουν τροφή και κατάλληλο περιβάλλον για τους θερινούς μήνες του χρόνου. Στα κυριότερα είδη πανίδας που συναντάμε στην περιοχή των Πιερίων περιλαμβάνονται τα ζαρκάδια, τα αγριογούρουνα, οι λύκοι, οι αλεπούδες, οι αγριόγατοι, τα κουνάβια και οι λαγοί. Οσον αφορά την ορνιθοπανίδα, πιο χαρακτηριστικά είδη είναι οι αετοί, τα γεράκια, οι πέρδικες, τα ορτύκια, οι μπεκάτσες, οι φάσες και τα κοτσύφια.