Στα βορειοδυτικά του Ολύμπου απλώνονται τα μυθικά Πιέρια Όρη, σαν ένα δασωμένο πράσινο τείχος ανάμεσα στο μεγάλο ρωμαλαίο βουνό και την λεκάνη του Αλιάκμονα. Η ιδιαίτερη ομορφιά τους, συνδυασμένη με την γεωμορφολογική τους ηπιότητα και τον υδάτινο πλούτο τους, έκαναν τους αρχαίους Έλληνες να τα θεωρήσουν κατοικία των Μουσών. Αλλά κι οι άνθρωποι βρήκαν σε αυτά τόπο να καλλιεργήσουν την ελευθερία τους. Τα Πιέρια γίναν συχνά το καταφύγιο των διωγμένων και το βασίλειο του κλεφταρματολιτισμού.

Το βουνό βέβαια δεν είχε ποτέ τις οικονομικές δυνατότητες του κάμπου, ούτε τα μεγάλα λιβάδια για να αναπτυχθεί μια σημαντική κτηνοτροφία, αλλά δεν ήταν φτωχό: η ξυλεία και τα καλά αρδευόμενα χώματά τους ήταν αρκετά για να συντηρήσουν τις κοινότητες των κατοίκων τους. Τα Πιέρια ἠταν πάντα ένας ιδιαίτερος κόσμος, αυτάρκης σε μεγάλο βαθμό, οικονομικά και πολιτισμικά, ένας τόπος με την δική του χαρακτηριστική προσωπικότητα. Το σχετικά πρόσφατο τουριστικό του άνοιγμα στον υπόλοιπο κόσμο, δεν έχει ακόμη αλλοιώσει αυτήν του την ιδιαιτερότητα. Αντίθετα τον κάνει πιο ελκυστικό.

Ο Όλυμπος δεν είναι απλώς το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας, είναι ένα βουνό ξεχωριστό για την ομορφιά του, την βιοποικιλοτητά του και τον χαρακτήρα του. Είναι ο βασιλιάς των βουνών της ορεινής πατρίδας μας. Ενας ορεινός όγκος που ξεχωρίζει τόσο πολύ από τα τόσα άλλα ψηλά και όμορφα βουνά μας, που εξέφραζε πάντα κάτι ιδιαίτερα μεγαλειώδες στις ψυχές των ανθρώπων, από τα πανάρχαια χρόνια.

Παρόλη την αχλή που περιέβαλε το όνομα του, δεν αναδείχθηκε, όπως άλλα ανάλογα βουνά, σε κέντρο θρησκευτικής ή πολιτιστικής αναφοράς. Δεν φιλοξένησε προσκυνηματικά ή πολιτικά κέντρα. Οι κάτοικοί του ήταν πάντα ποιμένες και ξυλοκόποι μικρών ορεινών οικισμών, κάποιοι αναχωρητές των μονών του και βέβαια οι φυγάδες των κάμπων, είτε αυτοί ήταν πληθυσμοί που έφευγαν την βίαια των κυρίων του κάμπου, είτε ανήσυχα κι ανυπότακτα πνεύματα που προτιμούσαν την σκληρή ζωή του ληστή των ορέων από την επίσης σκληρή του κολίγα. Γιατί ο Όλυμπος ήταν πάντα αυτό: ένα βουνό φυγάδων, ένα καταφύγιο.

Σήμερα τα καταφύγια είναι ορειβατικά πλέον. (Έχει ήδη εννέα, τα πιο πολλά και πιο ψηλά στην Ελλάδα.) Το βουνό το διατρέχουν δασικοί δρόμοι και σημασμένα μονοπάτια. Τέτοια πολυκοσμία δεν γνώρισε ποτέ του σε περίοδο ειρήνης. Κι όμως είναι τόσο μεγάλος και τόσο πλούσιος σε μορφές και τρόπους, που αντέχει ακόμη να κρατά μυστικά κι απάτητες φυσικές αγκαλιές.

Το όρος Τίταρος, που χωρίζει τον Όλυμπο από τα Πιέρια, έχει υψόμετρο 1.838 μέτρα (κορυφή Σάπκα). Θεωρείται συνέχεια των Πιερίων προς το νότο, ενώ με τον Όλυμπο ενώνεται με τον αυχένα Παλιοδέρβενο.